Kielkast . . . het begin van alles

Uitleg bovenstaande tekening:

De kielkast omsluit de kiel tamelijk nauw. De aluminium kiel wordt van onderen door de uitgezaagde opening in de romp geschoven en helemaal bovenaan geborgd door twee pennen (zie kruisjes), die dwars door de kielkast én kiel gestoken worden en zo voorkomen dat de kiel weer naar beneden zakt. De kiel voorkomt dat de boot zijdelings van de koers gaat afwijken. Dit noemt men verlijeren. 

De zijplaten worden 2x op triplex overgebracht en uitgezaagd. De stippellijn op de tekening geeft de hoogte van de waterlijn aan. De dikte van het tussenbalkje is bepaald door de dikte van de kiel plus nog wat extra ruimte, omdat de kielkast aan de binnenzijde bekleed gaat worden met glasweefsel in epoxy. Hierdoor wordt de kielruimte van binnen zeer goed beschermd en uiteraard ook volkomen waterdicht.

'Eerste steen', gelegd op 29 augustus 2018

Vandaag begin ik de bouw van de KOTA met de kielkast volgens bovenstaande tekening en om deze kielkast heen wordt de hele boot gebouwd. De beide zijplaten zijn uitgezaagd en de twee tussenbalkjes maak ik van triplex, dat is net de geschikte dikte. De aluminium kiel is 3 mm dik, beide verticale tussenbalkjes zijn 6mm dik, dus heb ik nog 3 mm over voor inwendige bekleding met glasdoek in epoxy. Zo houd ik nog een beetje speling, zodat de kiel niet gaat klemmen en hij nog wat kan bewegen.

Op de beide kruisjes worden straks gaten geboord dwars door de kielkast én de kiel heen. Daar gaan een paar stevige borgpennen door, zodat de kiel goed wordt vastgezet. Zo wordt hij dus ook weer verwijderd voor vervoer. 

De blauwe lijnen geven de hoogte van de waterlijn aan buiten de boot en moeten corresponderen met de waterlijnen op de spanten. Alleen op die manier komt de kielkast precies op de juiste hoogte in de romp te zitten.

Op elke plaat wordt één tussenbalkje gelijmd. Na droging worden de uitstekende delen afgezaagd en worden de binnenkanten van de kast twee maal geïmpregneerd met G4 poriënvuller en daarna bekleed met glasdoek in epoxy. Daar over heen nog een extra laag epoxy om waterdichte en glad afgewerkte binnenwanden te verkrijgen.

Na uitharding van beide lagen G4 worden beide helften bedekt met glasdoek, doordrenkt met epoxyhars. Dit vormt straks de binnenzijde van de kielkast en is dus verder ongevoelig voor het water, dat zich in de kielkast bevindt.

Benodigdheden voor het bekleden met glasdoek:

Boven: epoxy harder - epoxy hars - mengbeker met spatel - bakje voor de hars met roller.     

Onder: glasdoek met brede spatel (squeegee) - latex handschoenen - weggooikwasten.

Dit glasdoek is een keperweefsel, zeer fijn, 160 gram/m². Het is eenvoudig te plooien en te verwerken en het voegt zich erg goed in alle richtingen. Glasvezels zijn enorm sterk en hebben in vergelijking met bijvoorbeeld staal een 5 tot 6 keer hogere soortelijke treksterkte !!!

De latex handschoenen heb ik hard nodig; epoxy aan je handen is niet al te prettig, maar is eventueel goed te verwijderen met witte of rode wijnazijn (TIP).

De hars (in de grote flacon) en de harder vormt, goed vermengd een tweecomponentenhars, die een verwerkingstijd heeft van ca. 30 minuten. Na die tijd begint het te geleren en is dan niet meer te verwerken.  Dus je moet redelijk snel zijn.

De hars heeft een mengverhouding van 2:1 (bv. 100 gr. hars + 50 gr. harder). Het is erg belangrijk dat je dit exact aanhoudt, anders kan je laminaat wel eens mislukken. Dit is hetzelfde als het mengen van twee-componentenlijm.

Het zwarte rechthoekje op het glasdoek is een z.g. squeegee, een flexibel kunststof spateltje, waarmee je gemakkelijk luchtbellen onder het glasdoek wegstrijkt, waardoor je laminaat mooi strak op de ondergrond aansluit. Teveel hars in je glasdoek is niet goed; daar wordt het laminaat niet sterker van, alleen maar zwaarder.

Hoe meer glas t.o.v. de epoxy, hoe sterker en lichter de laag.

Het glasdoek rafelt enorm en er vallen geregeld lange draden uit. Het is zeer fijn glasvezel (zoals engelenhaar uit de kerstboom van vroeger, voor de oldies onder ons), dat gebundeld is in dikkere draden, die vervolgens weer tot keperweefsel zijn verwerkt. Boven een foto van een stukje weefsel met de losrakende, extreem dunne glasvezels. 

20 Gram epoxy hars met 10 gram epoxy harder worden goed vermengd en vormen zo de 2-componentenhars.

Eerst worden beide oppervlakken met de kwast ingestreken met een laag epoxy. Daarna wordt het doek erop gelegd en overal goed getamponeerd met de voorkant van de kwast. Alles wordt strak gestreken met de squeegee. Eventuele luchtbellen verdwijnen hierdoor ook. Zodra het witte glasweefsel doordrenkt is met de epoxy, wordt het volkomen doorzichtig en komt de ondergrond weer helemaal tevoorschijn. Het hout wordt nu beschermd door een laagje geweven glas, opgesloten in een laag epoxy. Na uitharding wordt het overtollige glasdoek verwijderd en wordt een tweede laag epoxy opgebracht. Dan worden beide kasthelften samengevoegd en op elkaar gelijmd met  snelle epoxylijm. Uiteindelijk wordt er nog een afdekplaat op gelijmd en dan is het geheel volkomen waterdicht en heeft de boot verder totaal geen last van het water dat via de kielopening naar binnen komt.

Na uitharding van de eerste laag epoxy ...

... volgt de toplaag. Als dit ook uitgehard is, is de binnenkant van de kielkast is helemaal klaar.

Hoe is het mogelijk! Precies vandaag, nu ik ze nodig heb, zijn deze 20 kleine klemmen gearriveerd uit China. Voor heel weinig 'pingping'. Heb er wél 44 dagen op moeten wachten! Prima klemmetjes en ik kan ze meteen inzetten.

En nu komen de nieuwe klemmen uitstekend van pas!

De balkjes zijn nu tegen de zijkanten van de kielkastwanden gelijmd met 2-componenten epoxy met een verwerkingstijd van 3 minuten, dus ik moet snel zijn! De plankjes zijn verzwaard tijdens het uitharden van de lijm zodat ze kaarsrecht worden én blijven.

De kielkast kan nu in elkaar gelijmd worden met 2-componentenlijm.

Dit is de bovenzijde van de kielkast. In het midden de sleuf, waar de kielplaat in geschoven wordt. De bovenzijde valt een stukje onder het dek en wordt afgesloten met een dekplaat, ook weer goed geïmpregneerd met G4-Extra.

De onderzijde van de kielkast is nu nog onafgewerkt, omdat hij door de bodem gaat steken en afgekit wordt. De rest wordt glad met de romp gelijk gemaakt en na het aflakken zie je alleen nog maar een rechte sleuf in de bodem. Vóór het varen wordt de kiel tot boven in de kielkast geschoven en vervolgens met twee pennen stevig vastgezet.   

Als laatste wordt de ophanging van de kiel gemaakt. Bovenaan dwars door de kielkast zijn twee 6,5 mm gaten geboord die corresponderen met de 6 mm gaten boven in de kiel. De kiel wordt geborgd met twee 6 mm pennen.

Daarvoor heb ik vier stalen revetten aangepast zodat ze netjes passen tegen de kast.

Beide borgpennen met verende dwarsstiften, die moeten voorkomen dat de pennen uit de kielkast gaan glijden.

Op de afdekplaat na is de kielkast nu helemaal klaar en kan tussen de twee middenspanten gemonteerd worden.

De afdekplaat wordt in een later stadium opgelijmd, zodat er dus via de kiel geen water in de boot door kan dringen.

Ga naar de Romp voor verdere inbouw van de kielkast.